گفته‌ها و ناگفته‌ها درمورد سیستم‌عامل گوگل کروم

 

حدود چهار‌ ماه پیش بود که شرکت گوگل اعلام کرد در حال کار بر روی یک سیستم‌عامل جدید به نام کروم او.اس برای استفاده در نت‌بوک‌هاست. بیست و نهم آبان‌ماه جاری، اولین رویداد مطبوعاتی در مورد این سیستم‌عامل در گوگل‌پلکس برگزار شد تا گوگل، این تصمیم را اعلان عمومی کند و اطلاعات بیشتری در مورد این هدف در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد.

البته این جلسه بیشتر از ارایه اطلاعات جدید به تشریح و تأیید شنیده‌های قدیمی در مورد این سیستم‌عامل جدید پرداخت. مطالب مطرح‌شده هم همان چیزهایی بود که در اولین پست وبلاگ رسمی گوگل آمده بود، این‌که در کروم او.اس، اصل بر سرعت، سادگی و امنیت است؛ همه اطلاعات در فضای آنلاین نگهداری خواهند شد، به صورت پیش‌فرض بر روی نت‌بوک‌ها نصب می‌شود و در واقع محصول متن بازی است که هسته لینوکس در قلب آن می‌تپد.
پس از مروری اولیه بد نیست به جزییات ارائه‌‌شده و ابهام‌های باقی‌مانده در مورد این سیستم‌عامل بپردازیم و با تازه‌ها، تصحیحات و پرسش‌های احتمالی در مورد آن ادامه بدهیم.

رابط کاربر کروم او.اس شبیه چیست؟
واقعیت این است که این سیستم‌عامل به شکل قابل‌ملاحظه‌ای شبیه مرورگر گوگل کروم خواهد بود. خیلی‌شبیه، شاید شبیه نسخه‌ای از این مرورگر که پاهای کوچکی درآورده و دارد از میان وب به صفحه نت‌بوک شما می‌خزد.
در این سیستم‌عامل چندتایی رابط کاربر جدید تعریف شده که در مرورگر گوگل کروم با آنها سر وکار نداشتیم، مانند فهرستی از برنامه‌های کاربردی، امکان اتصال این برنامه‌ها به صفحات، به گونه‌ای که به سادگی در دسترس باشند و پانلهایی شبیه ابزارک‌ها که در سمت راست صفحه، کمی پایین‌تر به صورت ناگهانی باز می‌شوند. (این ویژگی آخر، عملکرد فهرست وظایف در جی‌میل را تداعی می‌کند.)
گوگل می‌گوید، هر چیزی در سیستم‌عامل کروم می‌تواند پیش از حضور در اولین نت‌بوک‌ها تغییر کند. با این حال فکر می‌کنید در حال حاضر مهم‌ترین وجه تمایز رابط کاربر در کروم او.اس چیست؟ این‌که هیچ وجه تمایزی وجود ندارد، کروم او.اس همان کروم است.

چه زمان نت‌بوک‌های دارای سیستم‌عامل کروم به بازار عرضه خواهند شد؟
گمان می‌رود حداقل یک‌سال برای داشتن یکی از آنها باید صبر کرد. گوگل اولین زمان را پاییز 2010/ 1389 اعلام کرده و بعضی منابع معتقدند عرضه اولین گروه، مقارن با تعطیلات کریسمس خواهد بود.

از مشخصات فنی نت‌بوک‌ها چه اطلاعاتی در دسترس است؟
کروم او.اس با پردازنده‌های x86سازگار است. در عین‌ حال دیسک سختی وجود نخواهد داشت. احتمالا در مورد سرعت بالای راه‌اندازی این سیستم‌عامل چیزهایی شنیده‌اید، این‌که تنها طی چند ثانیه پس از روشن‌کردن دستگاه راه‌اندازی خواهد شد و شایعات به زمانی بین 5 تا 7 ثانیه اشاره می‌کند. این نت‌بوک‌ها از دیسک‌های حالت جامد استفاده خواهند کرد و این تغییر یکی از دلایل این مدعاست. (ذخیرهسازی اطلاعات بر روی دیسک‌های حالت جامد هزینه بالایی دارد، اما اگر سیستم‌عامل کروم تمامی اطلاعات را در حافظه ابری ذخیره کند، استفاده از دیسک‌های کوچک و مقرون به صرفه امکان‌پذیر خواهد شد).
در حال حاضر گوگل با بعضی از سازندگان سختافزار همکاری می‌کند تا اطلاعات دقیقی در مورد مشخصات فنی کامپیوترهای خانگی سازگار با سیستم‌عامل کروم بدست آورد. گوگل می‌خواهد صفحه نمایش این رایانه‌ها اندکی بزرگ‌تر از نت‌بوک‌ها باشد و کار با صفحه کلید نیز به مراتب ساده‌تر شود.

قیمت تمام‌شده هر یک از این نت‌بوک‌ها چقدر خواهد بود؟
نمی‌توان انتظار داشت پیش از اواسط سال جدید میلادی اطلاعات دقیقی در این زمینه به دست آورد. تنها می‌توان گفت، این نت‌بوک‌ها سبک، ارزان و مطمئنا قابل‌حمل خواهند بود. اما سئوالی دیگر پیش می‌آید: از آن‌جایی‌که گوگل بر خلاف مایکروسافت هزینه‌ای بابت سیستم‌عامل از خریداران دریافت نخواهد کرد، می‌توان انتظار داشت این نت‌بوک‌ها به میزان قابل ملاحظه‌ای ارزان‌تر از انواعی باشند که بر روی آنها ویندوز 7 به صورت پیش‌فرض نصب شده است.

کدام شرکت سخت‌افزاری در ساخت این نت‌بوک‌ها همکاری خواهد داشت؟ گوگل هنوز در مورد سازنده بخش سخت‌افزاری این نت‌بوک‌ها صحبتی نکرده، اما از آنجا که پیش از این شرکت‌های ایسر، ایسوس، اچ.پی و لنووو همگی درگیر در این پروژه بوده‌اند، احتمالا ساخت نت‌بوک هم به یکی یا چندتایی از آنها پیشنهاد خواهد شد.

اگر بخواهیم یک سیستم‌عامل کروم برای رایانه‌های رومیزی (پی.سی) بخریم، باید چه کار کنیم؟
خوب این یک پرسش نیست، اما مطابق اعلام گوگل، تمرکز اصلی این شرکت در سال 2010/1389 بر روی نت‌بوک‌ها خواهد بود. شاید سیستم‌عامل کروم برای سایر رایانه‌ها پس از این آماده شود.

آیا می‌توان سیستم‌عامل کروم را به تنهایی روی رایانه‌ام نصب کرد ؟
پاسخی که گوگل در رویداد مطبوعاتیاش و به شکل رسمی به این پرسش داده، منفی است. اما هم‌زمان این شرکت از توسعه‌دهندگان وب خواسته تا کروم او.اس را دانلود و روی نت‌بوک‌هایشان نصب کنند. حدس خیلی‌ها این است که به زودی نسخه‌های هک‌شده‌ای از این سیستم‌عامل به شکل غیررسمی برای نت‌بوک‌ها عرضه خواهد شد و اطلاعات نصب و کار با آن در اختیار دیگر کاربران قرار خواهد گرفت. گوگل در این راه با هکرها همکاری نخواهد کرد، ولی مانع کار آنها هم نخواهد شد.

آیا زمانی که دسترسی به اینترنت مقدور نیست، استفاده از سیستم‌عامل کروم ممکن است؟
بله! شاید! حداقل تقریبا! گوگل می‌گوید رایانه‌های خانگی که از سیستم‌عامل کروم استفاده خواهند کرد، یعنی رایانه‌های همیشه آنلاینی که تنها از حافظه داخلی‌شان برای نگهداری موقت داده‌ها تا زمان ارسال آنها به فضای آنلاین استفاده خواهند شد. البته حداقل فضایی برای ذخیره برخی از فایل‌ها مانند فایل‌های موسیقی در حافظه داخلی پیش‌بینی شده است و علاوه بر این، این سیستم‌عامل از قابلیت‌های جدید HTML5نیز پشتیبانی خواهد کرد تا فعالیت در حالت آفلاین نیز مقدور شود.
اما هنوز در مورد این‌که آیا فناوری گوگل‌گیرز (دنده‌های گوگل) در کروم او.اس برای دسترسی در حالت آفلاین مورد استفاده قرار خواهد گرفت یا نه، اطمینانی وجود ندارد. اگر این‌طور باشد، باید منتظر خبرهای خوبی باشیم. همانطور که می‌دانید در حال حاضر بخشی از قابلیت‌های جی‌میل و بخش مستندات گوگل با استفاده از این فناوری در حالت آفلاین قابل استفاده است، آیا این در مورد نت‌بوک‌های دارای کروم او.اس که مثلا در فضای هواپیما به اینترنت بی‌سیم دسترسی ندارند، هم صدق خواهد کرد؟ هیچ‌کس مطمئن نیست.
اما یک چیز را مطمئن باشید، این‌که گوگل تصمیم ندارد به سیستم‌عامل کروم اجازه دهد از نرم‌افزار‌های سرویس‌دهنده فعلی استفاده کند، شاید گوگل هم مانند لینوکس بخواهد همه‌چیز تازه باشد.

حفظ داده‌ها در ابر چه فایده‌ای دارد؟
داده‌های شما به وسیله تمامی نت‌بوک‌های دارای سیستم‌عامل کروم در دسترس خواهند بود، از سوی دیگر گوگل به خوبی از آنها مراقبت خواهد کرد و دیگر نیازی نیست از آنها نسخه پشتیبان تهیه کنید یا در صورت گم یا خراب‌شدن دستگاه نگران از دست‌رفتن اطلاعات باارزش روی آن باشید. هنوز مشخص نیست آیا دارندگان نت‌بوک‌های کروم او.اس می‌توانند با استفاده از مرورگر کروم به فضای کاری‌شان بر روی وب دسترسی داشته باشند یا خیر، اما این‌که بتوانید با استفاده از مرورگری که روی یک رایانه شخصی یا یک مکینتاش نصب شده، به صفحه کارتان در سیستم‌عامل کروم وارد شوید، ایده جالبی است. به خصوص که گوگل از دستگاه‌های دارای کروم او.اس به عنوان کامپیوترهای ثانوی نام می‌برد.

چه عاملی باعث می‌شود کروم او.اس اینقدر امن باشد؟
برنامه‌های کاربردی کاملا مجزا طراحی شده‌اند و به همین دلیل نمی‌توانند با یکدیگر تداخلی داشته باشند. سیستم روت فقط خواندنی است. تمامی دادههای کاربران رمز‌گذاری شده و رمزها همگی تأیید‌شده هستند. این سیستم‌عامل توانایی آن‌را دارد که در زمان راه‌اندازی خودش را بررسی کند و اگر موردی مشکوک به نظر برسد، قطعات مورد نیاز را دانلود و آنها را مجدد نصب کند.

آیا سیستم‌عامل کروم از فلش، محصول آدوبی پشتیبانی خواهد کرد؟
بله!

از رقیب آن، سیلور‌لایت مایکروسافت چطور؟
گوگل توضیحی نداده است.

آیا می‌شود از برنامه‌های کاربردی آندرویید در آن استفاده کرد؟
خیر. آنها نرمافزارهای سرویس‌دهنده هستند و کروم او.اس آنها را اجرا نخواهد کرد.

آیا سایر مرورگرها با کروم او.اس سازگار خواهند بود؟
پاسخ به این بستگی دارد که چطور به این قضیه نگاه کنید و ادامه کار چطور پیش برود. سیستم‌عامل کروم از برنامه‌های ذخیره‌شده روی کامپیوتر شما پشتیبانی نخواهد کرد، بنابراین نمی‌توانید به عنوان مثال فایرفاکس را دانلود و سپس نصب کنید. از طرف دیگر کروم او.اس یک پروژه متن باز است و به همین دلیل هیچ مانعی بر سر راه تغییر وجود نخواهد داشت. اگر از طرفداران فایرفاکس هستید، می‌توانید کروم او.اسی طراحی کنید که به شکلی فایرفاکس را در خودش جا داده است.

من آن‌قدر تنظیمات ویندوز را دستکاری کرده‌ام که غیر‌قابل شناسایی شده، آیا می‌توانم تنظیمات سیستم‌عامل کروم را هم تغییر دهم؟
خوب، به‌نظر می‌رسد که گوگل امکان ایجاد بعضی تغییرات را به کاربر بدهد، مانند تغییر در رنگ‌ها، بک‌گراوند و چیزهایی مانند این. اما گوگل به شما اجازه نخواهد داد از برنامه‌های استفاده کنید که امکان تغییر در رابط کاربر را به شکلی به شما بدهند که گوگل نمی‌خواهد یا اجازه نمی‌دهد، مانند اجرای برنامه‌های نصب‌شده روی رایانهتان در محیط سیستم‌عامل کروم.

آیا در آینده شاهد فروشگاه آنلاین برنامه‌های کاربردی گوگل خواهیم بود؟
گوگل می‌گوید تمام توانش را به کار خواهد گرفت تا بهترین ابزارها را در اختیار دارندگان نت‌بوک‌های کروم او.اس قرار دهد. علاوه بر این گوگل به این نکته هم اشاره می‌کند که وقتی تمامی برنامه‌های کاربردی شما مبتنی بر وب هستند، می‌توانید آنها را از میان میلیون‌ها وب‌افزار انتخاب کنید. (فروشگاه شرکت اپل چیزی حدود 100 هزار برنامه کاربردی برای سری آی‌فون در اختیار کاربران قرار می‌دهد).

آیا چاپگر، اسکنر، تلفن همراه، ام.پی.تری پلیر، هارد دیسک خارجی، تیونر و سایر ابزارهای جانبی با کروم او.اس سازگار خواهند بود؟
گوگل مرجعی سری تهیه کرده تا آن‌را برای طرحی غیر‌معمول به کار گیرد و بتواند با همکاری سازندگان سخت‌افزارها، فهرستی از ابزارها را آماده کند که باید توسط کروم او.اس پشتیبانی شوند. با این وصف به نظر می‌رسد بسیاری از ابزارها به خصوص در ابتدای کار، سازگاری چندانی با کروم او.اس نداشته باشند. مسئله دیگری هم وجود دارد، کسی در حال حاضر نمی‌داند سیستم‌عامل کروم چقدر محبوب خواهد بود. گوگل هم نمی‌تواند به تعداد دستگاه‌هایی که احتمالا توسط کاربران نت‌بوک‌ها استفاده خواهند شد، درایور تعریف کند.

دقیقا سیستم‌عامل کروم برای چه کسانی طراحی شده است؟
به نظر می‌رسد گروه‌های هدف این سیستم‌عامل، افراد زیر باشند:
الف- کسانی که به یک رایانه دوم ارزان‌قیمت نیاز دارند.
ب- کسانی که ویندوز را بسیار‌پیچیده، ناامن، کند و یا غیرقابل اعتماد می‌دانند.
ج- آنهایی که کمتر به مکان‌هایی سر می‌زنند که امکان دسترسی به اینترنت در آنها وجود ندارد.
د- با استفاده از دستگاهی که ارتباطات خارجی چندانی ندارد، مشکلی ندارند.
ه- هیچ برنامه کاربردی معمولی وجود ندارد که نتوانند بدون آن به زندگی ادامه دهند.

آیا جهان برای پذیرش رایانه‌ای 100 درصد مبتنی بر وب آماده است؟ این یکی از مهم‌ترین سئوالاتی است که باید طرح شود و به‌نظر می‌رسد زمان باید به این پرسش پاسخ بدهد. شاید الان زمان مناسبی برای جدایی کامل از برنامه‌های نصب‌شده روی سیستم یا دیسک سخت نباشد. علاوه بر این کنفرانس گوگل به‌قدری مبهم بود که خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند داشتن یک نت‌بوک کروم او.اس در زمان عدم دسترسی به اینترنت خوب است یا بد!
هر لحظه ایده‌های تازه‌ای مطرح می‌شوند. عده‌ای می‌گویند هر قدر بیشتر آنلاین باشیم، بیشتر به سراغ گوگل خواهیم رفت. گوگل می‌خواهد با این سیستم ما را هر چه بیشتر به فضای آنلاین عادت دهد و برخی معتقدند این آغاز رقابتی سخت میان سیلور‌لایت و کروم، فقط و فقط برای حفظ توسعه‌دهندگان است. به نظر می‌رسد رقابت تازه‌ای میان گوگل و مایکروسافت آغاز شده است.